Voordelen e-mental health
Het gebruik van e-mental health kan veel voordelen bieden voor zowel hulpverleners als cliënten.
Laagdrempelig
Het steeds toenemende gebruik van internet zorgt ervoor dat internetgebruikers ook vlotter toegang kunnen krijgen tot gezondheidsinformatie en online hulpmiddelen wanneer ze daar behoefte aan hebben. Welzijnswerkers en hulpverleners kunnen dus ook beter aanwezig zijn waar ze hun doelgroepen kunnen bereiken.
Anonimiteit en openheid
Het feit dat je als hulpvrager anoniem kan blijven verlaagt de drempel nog meer. Praktijkervaring wijst ook uit dat anonimiteit of een grotere afstand met een hulpverlener vaak resulteert in grotere openheid. Hulpvragers komen sneller 'to the point' en zijn over het algemeen minder geneigd zich defensief op te stellen.
Onafhankelijk van tijd en plaats
Een hulpvrager hoeft zich niet noodzakelijk te verplaatsen en is niet gebonden aan de kantooruren waarop de meeste ambulante hulp toegankelijk is. In principe kan online hulpverlening 7/24 beschikbaar gemaakt worden.
Meer informatie, feedback en zelfreflectie
Bij reguliere hulp ontvangt een cliënt enkel informatie en feedback op die momenten dat hij rechtstreeks contact heeft met een hulpverlener. Bij e-mental health is informatie permanent beschikbaar, wordt deze beter onthouden en ontstaat de mogelijkheid om geautomatiseerde feedback te ontvangen. Bijvoorbeeld na het invullen van een online oefening. Hierdoor kan zelfreflectie bevorderd worden.
Transfer naar het dagelijkse leven
Omdat iemand met zijn problemen en krachten aan de slag kan in zijn natuurlijke omgeving, vergroot de impact die de hulpverlening kan hebben. Rechtstreeks of onrechtstreeks kan het daardoor zelfredzaamheid bevorderen.
Stepped care en complementair met reguliere hulp
E-mental health past binnen het 'stepped care' concept, waarbij hulp kan geboden worden naarmate er behoefte aan is. Verder zal online hulpverlening de drempel verlagen naar andere hulpverlening (ambulant of residentiëel) wanneer dit aangewezen zou zijn.
Automatisering, registratie en onderzoek
Door gebruik te maken van online applicaties kunnen heel wat zaken geautomatiseerd en gestandaardiseerd aangeboden worden. Zoals: vragenlijsten, tests, zelfregistratie en oefeningen. Via databases kan alle ingebrachte informatie gemakkelijk verwerkt en geanalyseerd worden in het kader van wetenschappelijk onderzoek.
Beperkingen van e-mental health
Natuurlijk heeft e-mental health ook een aantal beperkingen.
Afhankelijk van internettoegang en vaardigheden
Niet iedereen heeft altijd en overal toegang tot internet. En niet iedereen vindt het een aantrekkelijk medium. Verder betekent toegang hebben ook niet altijd dat men over de nodige vaardigheden beschikt om er doelmatig mee om te gaan.
Kanalenreductie
Non-verbale en paralinguale elementen van online communicatie ontbreken vaak, uitgezonderd bij beeldbellen. Dit vraagt bijkomende vaardigheden van hulpverleners.
Lagere betrokkenheid
Internet kan ook een zeer vluchtig medium zijn, wat kan uitmonden in een lage betrokkenheid bij cliënten die snel wegklikken. Daarnaast kan vooral eerstelijnshulpverlening geconfronteerd worden met 'nepcliënten' ('virtual identity').
Veiligheidsrisico's
Bij online hulpverlening gaat het om uitwisseling van persoonlijke en vertrouwelijke data. Daarom dient een aangepaste beveiliging van datatransfer en -opslag voorzien te worden. Verder kunnen er wettelijke bepalingen van kracht zijn rond het bewaren en gebruiken van data.
Nieuw terrein voor hulpverleners
Hulpverleners zijn doorgaans niet vertrouwd met deze nieuwe manier van werken. Tijdens hun opleiding werden ze er ook niet op voorbereid. Implementatie op de werkvloer vraagt dus soms een langdurige opvolging.